Inhoudsopgave
Wie geld leent van familie voor de aankoop van een huis, komt al snel bij de term familiehypotheek uit. Daarbij is het belangrijk dat de voorwaarden zakelijk zijn opgesteld, zodat de rente aftrekbaar is en er geen problemen ontstaan met de Belastingdienst. Maar wat is eigenlijk een normaal rentepercentage bij een familiehypotheek? En hoe voorkom je dat je later in de knel komt met de fiscus?
Waarom een zakelijke rente belangrijk is
De Belastingdienst verwacht dat familieleden bij een lening voor een woning dezelfde regels hanteren als banken. Dat betekent: een contract met aflossingstermijn, een zakelijke rente en een goede administratie. Alleen dan is de rente ook aftrekbaar voor de lener.
Vraag je geen rente of een onrealistisch lage rente? Dan loopt de lener het risico dat de rente niet aftrekbaar is. En dat het hele bedrag (of een deel ervan) wordt gezien als schenking. Ook voor de uitlener kan dit fiscale gevolgen hebben.
Een zakelijke rente zorgt dus voor duidelijkheid én belastingvoordeel.
Wat zegt de Belastingdienst over de rente?
De Belastingdienst heeft een voorbeeld gepubliceerd van acceptabele rentepercentages bij familiehypotheken. Hierin geven ze aan dat ze kijken naar de marktrente bij banken of andere geldverstrekkers onder vergelijkbare voorwaarden. Denk aan:
De rentevastperiode (bijvoorbeeld 10 jaar vast)
Het wel of niet hebben van hypothecaire zekerheid
Het type aflossing (annuïtair of lineair)
Als er geen hypothecaire zekerheid is, mag de rente iets hoger liggen dan bij een bank. Dat compenseert het extra risico dat een ouder of familielid loopt.
Voorbeelden uit de praktijk (Belastingdienst)
Een aantal voorbeelden uit het officiële document:
Barbara en Stefan lenen €250.000 van haar ouders. Ze lossen annuïtair af in 30 jaar, zonder NHG. De afgesproken rente is 4,5%. De Belastingdienst vindt dat acceptabel.
Delano leent €95.000 van zijn ouders zonder hypotheekrecht. Ze spreken 5,5% rente af. Ook dat wordt geaccepteerd, omdat banken onder deze voorwaarden een vergelijkbare rente zouden rekenen.
Jurgen en Martin lenen €25.000 van familie. In het ene voorbeeld is 4,2% akkoord, in het andere is 6% te hoog, omdat vergelijkbare leningen op 4,1% lagen.
Het document laat zien: de rente mag afwijken van de bank, maar moet wel logisch zijn. Te hoog of te laag leidt tot afkeuring.
Zie hieronder het officiële document van de belastingdienst:
voorbeelden_rentepercentage_voor_familieleden_ib8181z1fd
Rente gekozen? Dan begint het pas: administratie!
Een veelgemaakte fout bij familiehypotheken is dat mensen wel een rente afspreken, maar daarna de betalingen niet goed bijhouden. Of dat er jaarlijks wordt geschonken (bijvoorbeeld de rente terug), zonder dat dit netjes wordt vastgelegd.
De Belastingdienst vraagt elk jaar in je aangifte om de details van je lening. Denk aan: wat is er betaald, hoeveel is afgelost, wat is er geschonken? Zonder goede administratie kun je deze gegevens niet aanleveren, en dat kan leiden tot verlies van renteaftrek of naheffingen.
👉 Lees hierover ook onze blog: Veelvoorkomende fouten bij langdurig beheer van familiehypotheken.
Hoe Familiebank helpt bij rente én administratie
Met een Familiebank account stel je niet alleen een juridisch kloppend contract op, inclusief rentepercentage. Je houdt ook automatisch alle betalingen, aflossingen en schenkingen bij. Elk jaar kun je een schenkingsovereenkomst maken, renteoverzicht genereren én wijzigingen toevoegen.
Zo voorkom je gedoe bij de Belastingdienst en weet iedereen waar hij of zij aan toe is. Ook over 10 of 20 jaar.
Samenvatting
Een familiehypotheek is een mooie manier om elkaar te helpen bij de aankoop van een woning. Maar het moet wel kloppen. Kies daarom een rente die vergelijkbaar is met die van de bank, of iets hoger als er geen zekerheid is. En zorg dat je álle afspraken en betalingen goed bijhoudt.
Met Familiebank maak je dat makkelijk en overzichtelijk.
