Inhoudsopgave
In 2026 rekent de Belastingdienst in box 3 weer met een vast rendement van
6 procent. Dat is lager dan de bijna 8 procent die eerder was voorgesteld.
Veel ouders vragen zich af wat dit betekent voor een familiehypotheek die zij aan hun kind hebben verstrekt.
In dit blog leggen we uit hoe box 3 werkt bij een familiehypotheek, waarom dit vaak nog steeds gunstig is en waar je op moet letten.
In het kort
- De Belastingdienst gaat in 2026 uit van 6 procent rendement in box 3.
- Een familiehypotheek telt bij de ouder mee als vordering in box 3.
- De rente die je ontvangt is voor jou in principe netto, je betaalt belasting over het fictieve rendement.
- Voor het kind kan de rente aftrekbaar zijn in box 1 als de lening aan de voorwaarden voldoet.
- Voor veel families blijft een familiehypotheek in 2026 nog steeds een financieel en praktisch aantrekkelijke oplossing.
Wat verandert er in 2026 in box 3?
De overheid wilde de belasting in box 3 verder verhogen. Dat plan gaat van tafel.
In 2026 gaat de Belastingdienst uit van een vast rendement van 6 procent op vermogen in box 3.
Bij een familiehypotheek betalen kinderen vaak tussen de 2 en 5 procent rente aan hun ouders.
De Belastingdienst doet in box 3 echter alsof je 6 procent rendement maakt op die vordering.
Daardoor betaal je als ouder vaak iets meer belasting dan je echt aan rente ontvangt.
Dat is niet ideaal, maar nog steeds een stuk gunstiger dan het eerdere plan met een hoger fictief rendement.
Waarom een familiehypotheek vaak nog steeds gunstig is
Box 3 is maar één onderdeel van het totaalplaatje. Een familiehypotheek blijft voor veel families om meerdere redenen aantrekkelijk.
- Hogere rente dan sparen
De rente op een familiehypotheek ligt meestal hoger dan de rente op een gewone spaarrekening, terwijl je
binnen marktconforme grenzen blijft. - Vordering in plaats van spaargeld
Een deel van je spaargeld verandert in een vordering op je kind. Dat kan een andere box 3 behandeling geven dan
een groot spaarsaldo. - Controle en zekerheid
Je behoudt eigenaarschap over je vermogen. Je kunt bijvoorbeeld een hypotheekrecht vestigen op de woning van het kind,
als extra zekerheid. - Rente voor ouders is netto
De ontvangen rente is niet direct belast als inkomsten. Je betaalt belasting over het fictieve rendement in box 3,
niet over de daadwerkelijke rentebetalingen. - Voor het kind vaak aftrekbaar
Voor het kind kan de rente aftrekbaar zijn in box 1 als de lening voldoet aan de regels voor een eigenwoninglening
(annuïtair of lineair aflossen en duidelijk vastgelegd).
Hoe werkt box 3 bij een familiehypotheek voor ouders?
De familiehypotheek wordt bij ouders gezien als een vordering in box 3.
De waarde van die vordering is meestal gelijk aan de resterende schuld per 1 januari van het jaar.
| Onderdeel | Uitleg |
|---|---|
| Soort vermogen | De lening aan je kind telt mee als vordering in box 3. |
| Waarde in box 3 | De openstaande schuld per 1 januari is de waarde van de vordering. |
| Belastbaar rendement | Je betaalt belasting over het forfaitaire rendement dat hoort bij deze categorie, niet over de echte rente. |
| Ontvangen rente | De rente die je ontvangt is voor jou in principe netto. Deze wordt niet apart belast als inkomen. |
Omdat de Belastingdienst uitgaat van een fictief rendement, kan het zijn dat je wat meer of minder belasting betaalt dan past bij de werkelijke rente. Dat is een nadeel van het huidige box 3 stelsel, maar geldt niet alleen voor familiehypotheken.
Voorbeeld: ouders lenen 150.000 euro aan hun kind
Hieronder een vereenvoudigd voorbeeld om het effect te laten zien.
Situatie
| Onderdeel | Bedrag |
|---|---|
| Spaargeld ouders voor de lening | 300.000 euro |
| Overige beleggingen | 200.000 euro |
| Familiehypotheek aan kind | 150.000 euro |
| Rente | 5 procent per jaar |
| Looptijd | 30 jaar, annuïtair |
Effect op box 3
- Het spaarsaldo daalt van 300.000 naar 150.000 euro.
- Er ontstaat een vordering van 150.000 euro in box 3.
- De Belastingdienst rekent over die vordering met het forfaitaire rendement in de categorie overige bezittingen.
Cashflow voor de ouders
- De jaarlijkse rente op de lening is 7.500 euro.
- Die rente is voor ouders netto. Je betaalt alleen box 3 belasting over het fictieve rendement op de vordering.
In de praktijk kan dit gunstiger zijn dan al het geld op een spaarrekening laten staan, zeker als de rente op de familiehypotheek hoger ligt dan de spaarrente en binnen marktconforme grenzen blijft.
Hoe werkt het voor het kind?
Voor het kind kan de familiehypotheek een eigenwoningschuld zijn in box 1. Dan is de rente aftrekbaar, zolang aan de voorwaarden wordt voldaan.
| Voorwaarde | Toelichting |
|---|---|
| Eigen woning | De lening wordt gebruikt voor aankoop, verbouwing of aflossing van de eigen woning. |
| Schriftelijke overeenkomst | De afspraken over rente, looptijd en aflossing zijn duidelijk vastgelegd. |
| Aflossing | De lening wordt minimaal annuïtair of lineair afgelost. |
| Betalingen echt doen | Rente en aflossing worden daadwerkelijk betaald en niet alleen op papier geboekt. |
| Overzichten | Er is ieder jaar een duidelijk overzicht van rente en aflossing voor de aangifte. |
Voldoet de lening niet aan deze voorwaarden, dan kan de schuld in box 3 van het kind vallen en is de rente niet aftrekbaar.
Een strakke administratie is dus belangrijk.
Belangrijke aandachtspunten en risico’s
- Marktconforme rente
Kies een rente die past bij de markt. Te laag of te hoog kan discussie geven met de Belastingdienst.
Het helpt als je kunt laten zien welke banktarieven je hebt gebruikt als referentie. - Afstemming met de bank
Combineer je een familiehypotheek met een bankhypotheek, dan moet de bank weten dat er een lening binnen de familie loopt.
Soms vraagt de bank om een achterstelling of hypotheekrecht. - Schenken en lenen door elkaar
Als je aflossingen of rente kwijtscheldt, is dat een schenking. Dat telt mee voor de schenkvrijstellingen. Leg dit vooraf vast in de afspraken. - Overlijden en nalatenschap
De vordering op het kind valt in de nalatenschap van de ouder. Het is verstandig om vast te leggen wie de vordering beheert en hoe betalingen doorlopen als een ouder overlijdt. - Administratie en bewijs
Zonder duidelijke documenten en jaaroverzichten is het lastig om richting Belastingdienst of bank aan te tonen dat alles klopt. Een nette administratie geeft rust en voorkomt discussie.
Checklist: zo leg je de familiehypotheek goed vast
- Bepaal een marktconforme rente en noteer hoe je daarbij bent gekomen.
- Leg de besteding vast: aankoop, verbouwing of aflossing van de eigen woning.
- Kies een annuïtaire of lineaire aflossing en zorg dat betalingen echt plaatsvinden.
- Leg alle afspraken vast in een duidelijke overeenkomst.
- Bewaar en verstrek jaarlijks een overzicht van rente en aflossing.
- Controleer ieder jaar de stand per 1 januari voor de aangifte in box 3.
Met een eigen Familiebank account maak je op maat gemaakte overeenkomsten,
houd je betalingen bij en heb je automatisch jaaroverzichten voor box 1 en box 3.
Zonder losse Excelbestanden op de computer van pa.
Veelgestelde vragen over box 3 en familiehypotheken
Mag ik aflossingsvrij lenen aan mijn kind?
Dat mag. Maar een aflossingsvrije lening aan je kind geeft in principe geen recht op renteaftrek in box 1.
Voor renteaftrek is het nodig dat de lening minimaal annuïtair of lineair wordt afgelost en dat de afspraken duidelijk zijn vastgelegd.
Hoe verwerk ik de familiehypotheek in box 3 als ouder?
De lening aan je kind telt als vordering in box 3. Je neemt ieder jaar de openstaande hoofdsom per 1 januari op als waarde.
Je betaalt belasting over het forfaitaire rendement dat hoort bij deze categorie vermogen, niet over de echte rente die je ontvangt.
Wat gebeurt er met de familiehypotheek als een ouder overlijdt?
De vordering op het kind valt in de nalatenschap. De erfgenamen nemen de vordering over.
Het kind blijft de afgesproken rente en aflossing betalen. Het is verstandig om in de overeenkomst en eventueel het testament
op te nemen hoe je dit wilt verdelen en wie de vordering beheert.
Heb ik een notaris nodig voor een familiehypotheek?
Een notaris is niet verplicht bij een familiehypotheek. Een duidelijke schriftelijke overeenkomst is wél nodig,
zeker als je gebruik wilt maken van renteaftrek. Met een Familiebank account maak je juridisch sluitende documenten
en jaaroverzichten, zonder notarisbezoek.
Is een familiehypotheek in 2026 nog steeds gunstig?
De 6 procent in box 3 zorgt er in sommige gevallen voor dat ouders iets meer belasting betalen dan past bij de werkelijke rente.
Toch blijft een familiehypotheek voor veel families in 2026 een haalbare en betaalbare manier
om een woning binnen de familie te financieren. De combinatie van lagere rente voor het kind, meer flexibiliteit binnen de familie en een goed vastgelegde administratie zorgt ervoor dat dit in de praktijk vaak een sterke oplossing blijft.
Wil je weten wat dit in jouw situatie betekent?
Aangesloten adviseurs van Familiebank kunnen precies laten zien wat de gevolgen zijn voor box 3, de renteaftrek en de lange termijn. Ben je zelf adviseur, dan kun je met een kosteloos Familiebank adviseurs account je klanten begeleiden met een compleet en fiscaal kloppend dossier rond hun familiehypotheek.
