Een scheiding brengt emoties, geld en regels samen. Voor wie een familiehypotheek heeft, is het belangrijk dat afspraken helder blijven. Dit helpt om fiscale en juridische problemen te voorkomen. In deze gids leggen we stap voor stap uit wat je moet weten en welke keuzes je kunt maken bij een scheiding.
Wat is een familiehypotheek?
Een familiehypotheek is een lening tussen familieleden, vaak voor de aankoop van een woning. Bij een scheiding veranderen vaak de verantwoordelijkheden, zoals wie in de woning blijft wonen en wie de lening aflost. Ook de fiscale positie kan verschuiven, bijvoorbeeld voor renteaftrek of eventuele kwijtscheldingen.
💡 Tip: Controleer altijd of de rente marktconform is en leg gemaakte afspraken duidelijk schriftelijk vast.
De drie kernvragen bij scheiding
• Wie blijft in de woning wonen?
De bewoner draagt doorgaans de maandlasten en heeft vaak recht op hypotheekrenteaftrek.• Wie is aansprakelijk voor de lening?
Hoofdelijke aansprakelijkheid kan aangepast worden. Het is belangrijk dat de leningsovereenkomst de juiste namen en bedragen bevat.• Hoe verdeel je fiscaal en administratief?
Denk aan renteaftrek, betalingen, kwijtschelding en administratie. Documentatie voorkomt later discussies, ook binnen de familie.
Drie veelvoorkomende scenario’s
• Overname door één partner
Eén van de ex-partners koopt de ander uit. De leningsovereenkomst wordt aangepast zodat de achterblijver alleen schuldenaar is. Controleer rente, looptijd en zekerheden zoals hypotheekrecht.• Verkoop van de woning
De lening wordt afgelost uit de verkoopopbrengst. Eventueel met een bankhypotheek moet de aflosvolgorde goed worden vastgelegd. Zo ontvangt de familie correct de hoofdsom en opgebouwde rente.• Tijdelijk samen in de woning
Kan handig zijn bij kinderen of een krappe woningmarkt. Beide partners blijven hoofdelijk aansprakelijk, dus maak duidelijke betaalafspraken en leg deze schriftelijk vast.
Fiscale gevolgen
• Renteaftrek: De bewoner kan doorgaans de rente aftrekken, mits aan de fiscale voorwaarden wordt voldaan.
• Kwijtschelding ≈ schenking: Als een deel van de lening wordt kwijtgescholden, kan dit als schenking gelden. Check vrijstellingen en documenteer alles.
• Administratie: Bewaar betaalbewijzen en renteberekeningen nauwkeurig.
💡 Tip: Combinaties met een bankhypotheek vereisen extra aandacht voor rangorde en aflossing.
Juridische aandachtspunten
• Leningsovereenkomst updaten: Controleer namen, hoofdsom, rente, aflossing en looptijd.
• Zekerheden: Soms is een notariële akte of aanpassing in het Kadaster nodig.
• Hoofdelijke aansprakelijkheid: Expliciet regelen bij overname of tijdelijke situatie.
• Scheidingsconvenant: Neem afspraken over de familiehypotheek op in het convenant.
⚖️ Tip: Dit artikel is algemene informatie. Laat je situatie altijd toetsen door een notaris, jurist of adviseur.
Praktische tips voor overzicht
• Eén actueel document: Leg rente, aflossing, looptijd en wie waarvoor tekent duidelijk vast.
• Marktconforme rente: Onderbouw de gekozen rente; dit verkleint fiscale risico’s.
• Bank + familie combineren: Houd rekening met rangorde en aflosvolgorde bij overname of verkoop.
Veelgestelde vragen
• Blijft renteaftrek bestaan als ik in de woning blijf?
Vaak wel, mits je de bewoner bent en aan de fiscale voorwaarden voldoet. Bewaar bewijs van betalingen.• Is kwijtschelding een schenking?
Kwijtschelding kan als schenking worden gezien. Controleer vrijstellingen en leg het officieel vast.• Moet ik altijd naar de notaris?
Niet altijd. Maar bij een hypotheekrecht of zekerheden is notariele betrokkenheid vaak vereist.• Hoe verdelen we de familielening als één partner de woning verlaat?
Maak afspraken over draagplicht, overnamebedrag en eventuele schenking.
